وجود تاکسیهای اینترنتی از جمله سرویسهای مطلوب برای جابهجایی متقاضیان در شهر محسوب میشوند اما ارایه این خدمات این روزها با چالشهایی از جمله افزایش قیمت و تعرفه کرایهها و در نتیجه نارضایتی مسافران همراه شده است، مسالهای که با توجه به مشخص نبودن متولی دقیق این حوزه، انتظار میرود هرچه زودتر تعیین تکلیف شود.
امروزه تکنولوژی و فناوری بر نحوه رفت و آمد شهروندان هم تأثیر گذاشته است چراکه با در دسترس بودن خدمات تاکسی اینترنتی، مردم میتوانند در هر زمان و هر مکان تاکسی رزرو کنند و دیگر مجبور نیستند برای این کار ساعتها در انتظار باشند. برای آشنایی بیشتر باید گفت اصطلاح «تاکسی اینترنتی» معمولاً به استفاده از فناوری آنلاین و اینترنت برای ارائه خدمات تاکسی یا حمل و نقل اشاره دارد.
پرداخت هزینه به روشهای مختلف، دسترسی شبانهروزی به تاکسی اینترنتی، اطلاع از مدت زمان سفر، پشتیبانی و حفظ امنیت سفر و کارآفرینی برای رانندگان از جمله مزیتهایی است که تاکسیهای اینترنتی در مقایسه با تاکسیهای قدیمی برخوردارند.
اما شاید مهمترین ویژگی که سبب تمایز این سرویس با روش سنتی میشود را بتوان در دسترس بودن ۲۴ ساعته تاکسیهای اینترنتی دانست؛ درواقع سیستم آنلاین ۲۴ ساعته این امکان را به رانندگان داده که در هر ساعتی از شبانه روز کار کنند و در مقابل مسافران هم به همین منوال در هر ساعتی بتوانند درخواست خودرو را ثبت و در اسرع وقت به مقصد خود برسند؛ برخلاف سیستم مدرن حمل و نقل مسافر که تعداد انگشت شماری از تاکسیهای قدیمی شبانهروزی کار میکردند.
با وجود آنکه در ابتدای راه تاکسیهای اینترنتی تا حد بسیاری توانستند رفت و آمد شهروندان را تسهیل کنند اما وجود برخی نارضایتی ها از سوی شهروندان و مسافران فعالیت آنها را زیر ذره بین برده است که هشداری برای آنها محسوب میشود.
به طور مثال اواخر سال گذشته به دنبال گلایه کاربران گزینه عجله دارم با پیگیریهای سازمان تعزیرات حکومتی از تاکسیهای اینترنتی حذف شد که پس از آن قیمت و کرایهها افزایش پیدا کرد. البته پس از این موضوع سازمان تعزیرات نسبت به کاهش سرویس یا افزایش قیمت تاکسی های اینترنتی هشدار داد که مصداق تخلف است و از مردم درخواست کرد اگر با این مسائل مواجه شدند با سامانه ۱۳۵ تماس و اعلام شکایت کنند.
اما این روزها بخشی از نارضایتیها به عدم تعادل قیمت و کرایههای مربوط میشود؛ به گونهای که مسافران اعلام میکنند مسیر نسبتا طولانی که تا چند ماه قبل قیمت مناسبی داشت، با کرایه دو الی سه برابر افزایش پیدا کرده است. موضوعی که به گفته مسافران برای مسیرهای نزدیک که انتظار میرود کرایه و هزینه کمتری دریافت شود نیز صدق میکند و براین باورند درصورت تداوم این روند اقبالی که نسبت به تاکسیهای اینترنتی وجود داشت ممکن است خدشه دار شود.
لزوم مشخص شدن یک متولی مشخص برای تاکسیهای اینترنتی
اگرچه بخشی از رخداد چنین مسئلهای به تاکسیهای اینترنتی بازمیگردد اما مشخص نبودن متولی برای قیمتگذاری هم در این زمینه هم تأثیرگذار است. به طور مثال عضو کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر تهران خرداد ماه اعلام کرده است در جایگاه کلان، وزارت کشور باید تدبیری بیاندیشد که اختیارات و سازوکار نظارت شهرداریها بر تاکسیهای اینترنتی به گونهای باشد که کارکرد ملی شرکتها را دچار اختلال نکند.
وی معتقد است اینکه نظارت شورا و شهرداری بر تاکسیهای اینترنتی در این دوره از مدیریت شهری به نتیجه برسد، امکانپذیر است؛ اما مسئله این بوده که شرکتهای اینترنتی در مقیاس ملی در تمام شهرها خدمات ارائه میکنند. اگر قرار باشد به ازای هر شهر، نظارت بر شرکتهای تاکسیهای اینترنتی شکل بگیرد مدل نظارتی متفاوت و متناسب با شرایط آن شهر شکل خواهد گرفت و این پرسش پیش میآید که شرکت اینترنتی با کدام بخش باید هماهنگ باشد؟ باید شرایط شرکتهای تاکسی اینترنتی را نیز در نظر بگیریم؛ ما نمیگوییم قائل به این نیستیم که شهرداریها باید به این تاکسیها نظارت کنند اما چگونگی آن هنوز مشخص نشده است.
در این راستا یک عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی تاکید کرده است انتظار میرود سازمان تاکسیرانی متولی نظارت بر تاکسی های اینترنتی شود تا دیگر شاهد قیمتگذاریهای سلیقهای در این حوزه نباشیم. باید بپذیریم که متولی هر صنفی باید یک مجموعه باشد، در شرایطی که ما سازمان تاکسیرانی در کشور داریم اما این سازمان مجوز نظارت بر تاکسیهای اینترنتی را نداشته باشد چگونه انتظار داریم قیمت گذاریها نیز به درستی صورت گیرد؟
بر این اساس به اعتقاد تحلیلگران، اگر میخواهیم وضعیت تاکسیهای اینترنتی در سطح کشور سامان پیدا کند، لازم است که متولی این حوزه در سطح کشور یک دستگاه باشد. تاکسی اینترنتی تعریف دارد، اما برابر ضوابط سازمان تاکسیرانی نمیتواند بر قیمت گذاری این بخش ورود پیدا کند.
در نتیجه این سوال وجود دارد که آیا برای ساماندهی تاکسیهای اینترنتی لازم است که متولی این بخش سازمان تاکسیرانی کشور شود؟ آیا متولیگری چند بخشی بساط نابسامانی قیمتها را درست کرده و سبب شده نظارت دقیقی در این حوزه صورت نگیرد؟
/ایسنا